11 Φεβ. 2021

ΚΑΙΝΑΡΙ ΤΣΑΙ ΣΥΝΤΑΓΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΚΑΥΝΑΡΙ ΑΦΕΨΗΜΑ

Στην ουσία πρόκειται για ένα είδος τσαγιού με έντονο βαθυκόκκινο χρώμα, που περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά μπαχαρικά, βότανα και μυρωδικά, δημιουργώντας μια έκρηξη γεύσεων για τον ουρανίσκο και προσφέροντας τόνωση, ευεξία και ανθεκτικότητα απέναντι στα κρυολογήματα. Η ονομασία «καϊνάρι» προέρχεται από την τούρκικη λέξη «kaynar» που σημαίνει «βραστός, ζεματιστός» και μεταφορικά χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την «όμορφη αλλά απρόσιτη γυναίκα».

Η πανάρχαια αρχική ανατολίτικη συνταγή δεν μας είναι γνωστή, φαίνεται όμως ότι ήταν αρκετά δημοφιλές ποτό στα βάθη της Μικράς Ασίας και γνωστό για τις θεραπευτικές (αλλά και… αφροδισιακές!) του ιδιότητες. Σήμερα κυκλοφορούν διάφορες παραλλαγές της συνταγής και σίγουρα κάποιος μπορεί να αυτοσχεδιάσει, προσθέτοντας ή αφαιρώντας υλικά, ανάλογα με τα γούστα του. Η αυθεντική άλλωστε συνταγή παραμένει κρυφή και μεταφέρεται στο χρόνο από στόμα σε στόμα, ενώ αρκετοί κάνουν λόγο για την ύπαρξη ενός μυστικού συστατικού που προσφέρει ιδιαίτερη γεύση στο ρόφημα. Το καϊνάρι σερβίρεται καυτό για να απελευθερώνει τις γεύσεις και τα εξωτικά αρώματά του και πίνεται όλες τις ώρες παρόλο που γενικά θεωρείται εξαιρετικό χωνευτικό. Σε αρκετά καταστήματα που πωλούν μπαχαρικά μπορεί να προμηθευτεί κανείς έτοιμο μείγμα για καϊνάρι, το οποίο όμως συνήθως περιέχει μόλις 3-4 διαφορετικά συστατικά (π.χ. πιπέρι, κάρδαμο, μοσχοκάρυδο)

ΣΥΝΤΑΓΗ

1-2 ξυλάκια κανέλας

λίγο μπαχάρι

λίγο γαρίφαλο

φλούδες πορτοκαλιού

λίγο τσάι του βουνού σιδερίτη ή μαλοτυρα

λίγο φασκόμηλο

λίγη galangar

ό,τι άλλο μπαχαρικό θεωρείτε ότι του ταιριάζει*

μέλι ή ζάχαρη

τριμμένη καρυδόψιχα

Η Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν, δεύτερη σύζυγος του Σουλτάνου Σελίμ Α’, μητέρα του Σουλεϊμάν Α’ του Μεγαλοπρεπούς,η πρώτη Βαλιντέ Σουλτάν ( βασιλομήτωρ), Κριμαϊκής καταγωγής,πανέμορφη και δυναμική. Από το 1513 και για αρκετά χρόνια,έζησε στην Μανίσα, (Μαγνησία) σε ένα παλάτι απαράμιλλου αρχιτεκτονικού κάλλους,όπου με μεγάλη φροντίδα μεγάλωνε τον Σουλεϊμάν, ο οποίος εκπαιδευόταν με τους καλύτερους δασκάλους προκειμένου να πάρει επάξια μια μέρα την θέση του πατέρα του.

Ο Σελίμ που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη λόγω υποχρεώσεων ήτανε τρελά ερωτευμένος με την “χασεκί” σουλτάνα του ( επίσημη σύζυγος μεν αλλά το χαρέμι και το “χαλβέτι” απαραίτητο …) λένε ότι όταν τον έπιανε νοσταλγία να την δει δεν λογάριαζε τίποτα και έφευγε για την Μανίσα ” με την καρδιά του να χτυπά πιο γρήγορα από του αλόγου του”….είχε όμως μεγάλη αδυναμία και στον μικρό ” Παντισάχ” ( διάδοχο) τον οποίο καμάρωνε κρυφά και φανερά.Μια μέρα ήρθε μήνυμα με τον αγγελιοφόρο ,ότι η Σουλτάνα αρρώστησε πολύ…τρελάθηκε ο Σελίμ…έφυγε αμέσως για την Μανίσα και βρήκε το παλάτι μέσα στον πανικό και την απόγνωση…η αγαπημένη του άρρωστη βαριά,οι γιατροί μαζεμένοι γύρω της ανήμποροι να κάνουν οτιδήποτε …(στην σημερινή εποχή η διάγνωση θα ήταν ” βαριά πνευμονία”..).

Μέσα στην οικογενειακή απελπισία ο νεαρός ακόμα Σουλεϊμάν, που έκανε τα αδύνατα δυνατά για να σωθεί η Βαλιντέ του,ζήτησε βοήθεια από τον περίφημο Μερκέζ Εφέντη,γιατρό με μεγάλη φήμη και του έταξε ότι αν κάνει καλά την μητέρα του που έσβηνε ώρα την ώρα, θα τον χρυσώσει και την θεραπεία του θα την αφήσει σαν παρακαταθήκη στον λαό της Μανίσας,ώστε να μνημονεύεται το όνομά του ” Νυν και Αεί” και φυσικά θα έμενε στην Ιστορία,σαν Σωτήρας της Σουλτάνας.

Ο γιατρός ενθουσιάστηκε με την εμπιστοσύνη του Διαδόχου και αποφάσισε να τολμήσει να δοκιμάσει για πρώτη φορά μια συγκεκριμένη ” συνταγή” που καιρό δούλευε στο μυαλό του,στα χαρτιά του και στο εργαστήρι του…Διέθετε ένα γιατροσόφι που περιείχε 41 βότανα και μπαχαρικά (!!!) και ξεκίνησε άμεσα να φτιάχνει την δόση που ήταν η τελευταία ελπίδα να σωθεί η Βαλιντέ.

Ο Σελίμ και Σουλεϊμάν ξενυχτισμένοι στο προσκεφάλι της Σουλτάνας, υποδέχτηκαν τον γιατρό το άλλο πρωί με αγωνία και φόβο. Κατέφθασε στον βασιλικό οντά κρατώντας στα χέρια του με ευλάβεια μια κούπα με το γιατρικό που άχνιζε και μοσχοβολούσε .Με δυσκολία το δώσανε στην εξαντλημένη Σουλτάνα να το πιει ενώ ο Σουλτάνος την εκλιπαρούσε με δάκρυα στα μάτια να γίνει καλά για χάρη του και για χάρη του γιου τους.

Ήπιε η Σουλτάνα το γιατρικό,σε λίγες ώρες της δώσανε και άλλο και στην τρίτη δόση άρχισε ο πυρετός της να πέφτει και το βράσιμο του στήθους της να ακούγεται ” υποτονικό”.

Σε λίγες μέρες η Βαλιντέ έγινε περδίκι,πήγε στο χαμάμ,φόρεσε πάλι τα χρυσαφικά της,ξαναβρήκε την ομορφιά και την χάρη της,ξανάρχισε πάλι της κρυφές “ιντριγκούλες” της (λησμόνησα να σας πω ότι το γνώριζε καλά το ” σπορ” η Βαλιντέ) και ο Σελίμ τρισευτυχισμένος , δεν έφευγε από το πλάι της λεπτό και έκοψε μαχαίρι και τα ” χαλβέτια” με τις όμορφες του Χαρεμιού.

Ο Σουλεϊμάν εν τω μεταξύ φώναξε τον γιατρό ,τον χρύσωσε όπως του έταξε και του ζήτησε να δοθεί η συνταγή στον λαό της Μανίσας.Ο γιατρός την παρέδωσε σε εντεταλμένα άτομα με φιρμάνι του Σουλτάνου,τα οποία ήταν υποχρεωμένα να την παραδίδουν από γενιά σε γενιά και με τον όρο να διαδοθεί το φάρμακο σε όλη την Αυτοκρατορία μεν ,όμως να μην φύγει η συνταγή ποτέ από τα χέρια των κατοίκων της Μανίσας….ετσι και έγινε!

Μέχρι και σήμερα το ” Μαντζούνι της Μανίσας” προτεινόμενο ως κληρονομιά της Ανθρωπότητας της UNESCCO χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική και οι ευεργετικές ιδιότητές του έχουν σώσει κόσμο και κοσμάκη…Τέτοια εποχή λοιπόν αναβιώνει το έθιμο με το Φεστιβάλ του περίφημου Μαντζουνιού,το οποίο κυκλοφορεί σε μορφή πάστας και ως αφέψημα.