11 Μαϊ. 2021

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΠΗΛΙΝΕΣ ΚΥΨΕΛΕΣ ΜΕ ΤΟΣΟ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ

Στην Κρήτη κατά τις ανασκαφές στην Φαιστό βρέθηκαν πήλινες κυψέλες της Μινωικής εποχής (3.400 π.Χ.).
Ψάχνοντας για την πήλινη κυψέλη και ειδικά το υψέλι βρήκα μια μελέτη που μας διαφωτίζει για τα υψέλια τις θυρίδες και άλλα.

 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΥΨΕΛΙΟΥ ΣΤΗ ΝΑΞΟ

της Σοφίας Κορρέ

Νάξος, 6ο σε μέγεθος νησί στο Αιγαίο σύμφωνα με τα στοιχεία, το οποίο
παρά τη μεγάλη σε σχέση πάντα με τα άλλα μικρότερα νησάκια του
Αρχιπελάγους έκταση του, δείχνει να είχε μια ενιαία μορφή στη μελισσοκομία
του. Μια μορφή στηριγμένη στα κλασικά για την περιοχή, πήλινα οριζόντια
υψέλια, τα τοποθετημένα μέσα σε περίτεχνες θυρίδες, φτιαγμένες φυσικά από
πετρό-πλακες σε τράφους (πεζούλια ή αναβαθμίδες), όπως φαίνεται στη
παρακάτω φωτογραφία.

Τα υψέλια της Νάξου, όπως έχουν μετρηθεί σε διαστάσεις είναι
χαρακτηριστικά μεγάλα και ογκώδη -περίπου 1m μήκος - απ’ τα μεγαλύτερα
των νησιών μας. Τι σημαίνει αυτό; Καλές ανθοφορίες και εποχές; Ίσως.
Οι παλαιοί θυμούνται τέτοιες καλές μέρες, τηρουμένων των αναλογιών πάντα.

Το συγκροτημένο μελισσοκομείο με υψέλια ονομαζότανε μελισσουργείο.
Είχαμε λοιπόν τη μελισσόπλακα, δηλαδή στρογγυλή – πελεκητή
σχιστόπλακα, η οποία «θηλύκωνε» μπροστά στο υψέλι και το έφραζε
περιμετρικά και μόνον στο κάτω της μέρος προβλεπότανε και πελεκούτανε ένα
μικρό τοξωτό άνοιγμα, που προφανώς είχε το ρόλο της εισόδου των μελισσών.
Οι τρόποι κτισίματος των κηρυθρών απ’ τις μέλισσες μέσα στα υψέλια ήταν:
Σπαθάτες (κατά μήκος του υψελιού), Αρμενάτες (με κλίση 45 μοιρών) και
Βαρελάτες (στρογγυλές και κάθετες προς τον άξονα του υψελιού).
Ο τρύγος των υψελιών γινότανε μια φορά το χρόνο και κατά το μήνα
Αύγουστο και τα εργαλεία τους ήταν η μουργιά (μάσκα), καπνιστήρι (έκαιγαν
βουδιές) και μαχαίρες των μελισσών. Το μέλι συνήθως έπηζε
(=κρυσταλλωμένο). Άλλες μελισσοκομικές ορολογίες ήταν τα ασμάρια 10

(σμάρια), πουλιά (οι γόνοι), φηκάρια (βασιλοκύτταρα), κεραθός (γύρη),
κερόξυλα και κερουλάς (φτιαγμένος από βούρλα, για το στύψιμο του κεριού).
Τα μελισσουργεία ήταν μόνιμα και μεταφορές δεν γινόντουσαν. Οι μόνες
περιπτώσεις για κάτι τέτοιο ήταν όταν πουλούσαν υψέλια, οι μετακινήσεις
αυτές γίνονταν είτε με ζώα είτε στον ώμο!
Άλλοι “χαμένοι θησαυροί” βρίσκονται στο χωριό της Κεραμωτής, στο κέντρο
της Νάξου. Εκπληκτικά κομμάτια-κτίσματα στο σύνολο τους, δυσεύρετα,
κρυμμένα, πραγματικοί “μελισσοκομικοί Παρθενώνες’’. Χτίσματα ή
δημιουργήματα του προ –προηγούμενου αιώνα με πάνω από 200 θυρίδες, σε 3-4
επίπεδα (τράφους).

Τελευταία σχόλια

25.11 | 16:37

στην Αττική θα μπορούσα να καλλιεργήσω δένδρα με βρώσιμους καρπούς ;
ποια δένδρα ;
μπορούν να συνδυαστρουν με λαχανόκηπο;

05.11 | 06:14

ΠΟΤΕ ΘΑ ΕΧΕΤΕ ΞΑΝΑ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ FEIJOA?

16.12 | 11:35

Φιλοι μου! Ειμαι μια Αθηναία που ονειρευομαι να φτιάξω ενα υπεροχο λαχανόκηπο στη ταρατσα του σπιτιού μου. Δεν εχω ιδέα από που να αρχίσω και χρειάζομαι τη γνώση και υποστήριξη κάποιου έμπειρου

02.12 | 20:18

ΠΩΣ ΜΠΩΡΟ ΝΑ ΠΑΡΟ ΣΠΟΡΟ ΓΙΑ ΚΟΛΟΚΥΘΙ ΤΟΥ ΙΩΝΑ????

Κοινοποίηση σελίδας